Ogród zoologiczny w Warszawie

Informacje o ZOO

Warszawa długo oczekiwała na prawdziwy ogród zoologiczny. Pierwszym zalążkiem była menażeria dworska w Wilanowie, której właścicielem był król Jan III Sobieski. Znajdowała się tam spora liczba zwierząt, w tym także gatunki egzotyczne. W międzyczasie w Warszawie powstawało kilka prywatnych zwierzyńców, jednak nie przetrwały one nawet kilku lat. Dopiero w 1926 roku M. Pągowski postanowił zrobić prezent mieszkańcom Warszawy, którzy tak bardzo pragnęli ogrodu zoologicznego. Na niespełna 750 m2/span> przy ul. Koszykowej pojawiło się niewielkie ZOO, w którym znajdowało się kilka gatunków zwierząt. Jednak to nie zrażało warszawiaków, którzy licznie odwiedzali ogród.W ciągu 2 miesięcy ZOO odwiedziło ponad 24 tysiące osób. W tym samym czasie, z inicjatywy nauczycieli przyrody, 20 lipca 1926 roku przy ulicy Bagatela powstała kolejna, niewielka menażeria. Nadano jej nazwe "Studium Biologiczne". Liczyła ona 47 ssaków, 94 ptaki i 22 płazy i była równie chętnie odwiedzana przez mieszkańców Warszawy.

14 czerwca 1927 panu Pągowskiemu przyznano nowy teren, 10 tys. m2, przy Alei 3 Maja. Jednak koszty utrzymania przerastały dochody ZOO, pozbawiony pomocy władz miasta, powoli chylił się ku upadkowi. Tymczasem staraniem wielu znamienitych obywateli stolicy zaczął w parku Zygmuntowskim na Pradze powstawać Miejski Ogród Zoologiczny.

O jego utworzeniu zadecydowała uchwała magistratu z dnia 14 czerwca 1927 r. Nowy ogród otrzymał obszar o wielkości około 32 ha oraz pierwszy budżet zatwierdzony przez władze miejskie w wysokości 89 tys. zł. Od sierpnia 1927 r. rozpoczęto już prace ogrodnicze i budowlane. W listopadzie prowadzenie ogrodu powierzono Wenantemu Burdzińskiemu - byłemu dyrektorowi i założycielowi ogrodu zoologicznego w Kijowie. Szybkie tempo budowy umożliwiło oficjalne otwarcie ZOO już 11 marca 1928 roku. Po śmierci Burdzińskiego dyrektorem ogrodu został Jan Żabiński, człowiek wielkiej wiedzy, ogromny miłośnik zwierząt i popularyzator przyrody. W ogrodzie działo się dobrze. W 1937 przyszło na przykład na świat słoniątko, co było osiągnięciem na skalę światową, bowiem azjatycka słonica Tuzinka, córka Kasi i Jasia, była jednym z nielicznych, a konkretnie dwunastym słoniem urodzonym w warunkach ogrodu zoologicznego. Słoniątko bardzo szybko stało się ulubienicą warszawiaków.

Mieszkańcami nowo powstałego ZOO były zwierzęta odkupione za symboliczna złotówkę od pana Pągowskiego oraz zwierzęta przekazane Ogrodowi przez Muzeum Pedagogiczne, które na swym terenie prowadziło Miedzyszkolny Ogród Zoologiczny. W grudniu 1928 r. umiera Wenanty Burdziński, władze miasta rozpisują konkurs na stanowisko dyrektora ZOO. Obejmuje je młody utalentowany zoolog - adiunkt Katedry Zoologii i Fizjologii Zwierząt SGGW - Jan Żabiński. Ogród rozwija się wspaniale, przybywają nowe zwierzęta, na świat przychodzą młode między innymi: Tuzinka - jak dotychczas jedyny słoń urodzony w polskim ZOO. Popularność ZOO z roku na rok rośnie. Niestety, ten wspaniały okres w dziejach Warszawskiego ZOO przerywa wojna. Wybuch II wojny światowej przerwał okres prosperity warszawskiego zoo. 3 września na ogród spadają pierwsze bomby. Wojsko dokonuje odstrzału wszystkich groźnych zwierząt. Część zwierząt zostaje ubita na mięso dla mieszkańców Warszawy, część ginie od pocisków, niektóre wydostają się na teren miasta. Najcenniejsze, w tym ulubienica warszawiaków Tuzinka, zostają wywiezione do Rzeszy. ZOO przestaje istnieć.

Dyrektorowi Landowskiemu udaje się stworzyć struktury na wzór nowoczesnych ogrodów zoologicznych: rozplanowanie ZOO na strefy geograficzne (polarna, afrykańska, azjatycka i europejska), wybudowanie rozległych wybiegów dla zwierząt i kompleksu dla ptactwa wodnego. Powstaje żyrafiarnia, zaplecze gospodarcze oraz kwarantanna, miejsce gdzie wykonuje się zabiegi oraz przebywają nowosprowadzone zwierzęta. W Ogrodzie organizowane są szkolenia dokształcające dla pracowników. 2 października 1972 r. umiera dr Jan Landowski. Stanowisko dyrektora obejmuje mgr Zbigniew Woliński. Niestety, sytuacja finansowa ZOO staje się coraz bardziej dramatyczna. Pogarsza się stan sanitarno - higieniczny pomieszczeń dla zwierząt. Pod naciskiem opinii publicznej władze miasta przyznają, że sytuacja w ZOO powinna ulec natychmiastowej zmianie. Mimo ogólnej sytuacji w 1979 r. odbywa się w Warszawie prestiżowa 34-Konferencja Międzynarodowej Unii Dyrektorów Ogrodów Zoologicznych, z udziałem 42 ogrodów zoologicznych świata. W Ogrodzie zaczynają zachodzić zmiany na lepsze. Zostają zmeliorowane bardzo zaniedbane wybiegi zwierząt kopytnych i rozpoczynają się remonty innych obiektów. - do Ogrodu przybywają nowe gatunki zwierząt. Niestety, są też i znaczące straty - w ciągu trzech miesięcy 1956 r. pada z różnych powodów 45 zwierząt.

Następuje zmiana na stanowisku dyrektora. Nowym dyrektorem zostaje dr Jan Maciej Rembiszewski. Na jego prośbę ówczesny Prezydent Warszawy gen. M. Dębicki zwołuje w ZOO Kolegium Prezydenckie. Wizja lokalna uzmysławia władzom Miasta, w jak fatalnym stanie znajduje się ogromna większość budynków ZOO. Niektóre z nich mogą grozić zawaleniem i stworzyć możliwość wydostania się na zewnątrz groźnych drapieżników. ZOO otrzymuje pierwsze od wielu lat fundusze inwestycyjne. Znajdujący się w katastrofalnym stanie obiekt niedźwiedzi polarnych zostaje kompletnie odbudowany, a akwarium wyremontowane i wyposażone w nowoczesny sprzęt techniczny. Rozpoczyna się budowa nowoczesnego ośrodka gospodarczego - z kuchnią zwierzęcą, magazynami technicznymi i spożywczymi, warsztatami i garażami, szklarnią oraz stodołą i odpowiednim zapleczem technicznym. Powstaje jeden z najładniejszych w Europie, naturalny wybieg dla pand małych, gdzie wkrótce przychodzą na świat pierwsze młode. W 1997 r. zostaje otwarty bardzo nowoczesny dom dla gadów (herpetarium). Koniec roku 1998 przyniósł otwarcie ptaszarni wraz z Azylem dla ptaków krajowych. Są tu ratowani ptasi przedstawiciele naszej rodzimej fauny.

Wg stanu na dzień 1 stycznia 2007 w ZOO znajduje się 3646 zwierząt - przedstawicieli 489 gatunków, w tym:

  • ssaki - 77 gatunków, 366 szt.
  • ptaki - 209 gatunków, 1072 szt.
  • gady - 49 gatunków, 161 szt.
  • płazy - 12 gatunków, 79 szt.
  • ryby - 63 gatunki, 627 szt.
  • bezkręgowce - 79 gatunków