Informacje o ZOO
Teren zajmowany przez dzisiejszy Ogród Zoobotaniczny w Toruniu leży na terenie średniowiecznej osady flisaków i rybaków - Małe Rybaki. W drugiej połowie XVII w. znajdował się tu dworek z budynkami gospodarskimi oraz dużym ogrodem, który należał do barona Karola Zahradeckiego. Był to typowy folwark, w którym zajmowano się produkcją żywności i zapewne hodowlą zwierząt. Z końcem XVII w. majątek zostaje przejęty przez Kmlarię( tj.: stałą komisję ds. finansowych Rady Miejskiej) z powodu zadłużenia. Dokładna data powstania Ogrodu Botanicznego (obecnie Zoobotanicznego) w Toruniu nie jest znana, ale można powiązać ją z faktem nabycia całego majątku przez dr med. Johanna Gottlieba Schultza w 1797 r.
Dr Johann Gottlieb Schultz - botanik z zamiłowania- uporządkował istniejący drzewostan, wprowadził wiele cennych okazów roślin z różnych zakątków Europy. Doprowadził do powstania ogrodu botanicznego o cechach parkowego założenia romantyczno - krajobrazowego z bogatym programem użytkowym. Urządził aleje, mosty, śluzy, altany, posągi, zegar słoneczny, ptaszarnię, dwór oraz typowe zabudowania gospodarcze wkomponowane w naturalny krajobraz. Zmarł 18 czerwca 1827 r. i zgodnie z jego ostatnią wolą pochowano go w grobowcu na terenie Ogrodu. Nie założył rodziny, a cały swój majątek zapisał w testamencie Królewskiemu Gimnazjum w Toruniu z przeznaczeniem na cele dydaktyczne. Posiadłość niemal do końca XIX w. była w dobrych rękach ogrodników - dzierżawców. Na przełomie XIX w. i XX w. można zaobserwować powolny upadek Ogrodu. Dzieje się tak na skutek szybkiego rozwoju Bydgoskiego Przedmieścia, jak i rozdrobnienia dzierżaw. Drzewa i krzewy rosnące na oddawanych miastu parcelach przesadzono w inne rejony na koszt gminy. Wówczas to zniknęły, również bezpowrotnie stawy, a kolekcje roślin zaniedbano.
Po pierwszej wojnie światowej ogród znajdował się w stanie dewastacji; w pewnych częściach był dziko zarośniętym parkiem, a pozostałe tereny spełniały rolę sadu i warzywnika. W 1918 r. Magistrat Miasta sporządził projekt ratowania ogrodu, który nigdy nie doczekał się realizacji. Dwa lata później Ogród przejęły władze polskiego gimnazjum - Państwowego Gimnazjum Męskiego w Toruniu im. M. Kopernika i od tej pory jego sytuacja uległa poprawie. Do 1933 r. opiekę nad Ogrodem sprawował nauczyciel przyrody i geografii w Gimnazjum Mieczysław Kwiatkowski. W tym czasie zrekonstruowano stare ścieżki i wytyczono nowe, urządzono zbiory złożone z setek gatunków roślin, przetrzebiono krzewy, wzbogacono drzewostan cennymi gatunkami polskimi (brzozą polarną, wisienką stepową, brekiniami, cisem) w celu praktycznej nauki botaniki. Utworzono grupy systematyczne roślin kwiatowych oraz trzy zbiory roślin pontyjskich. Podejmowano również próby doświadczalne m.in. założono plantacje skalnicy sprowadzonej z Syberii i współpracowano z ogrodami botanicznymi w Poznaniu i Krakowie. Po drugiej wojnie światowej, od 1945 gospodarzem ogrodu ponownie zostało Gimnazjum im. M. Kopernika, a od 1953 r. zarząd przejmuje Dom Harcerza, przekształcony później w Młodzieżowy Dom Kultury. W okresie, gdy dyrektorem MDK, a także opiekunem ogrodu został biolog, Franciszek Podwojski, powstały pracownie działu naukowego Ogrodu, wzrosła także liczba kół zainteresowań.
Od 1965 r., za sprawą torunianina Arnberta Sadeckiego zamieszkałego na stałe w Argentynie i zajmującego się obrotem zwierząt egzotycznych, zaczęto sprowadzać do Ogrodu pierwsze zwierzęta. Buduje się pierwsze woliery dla ptactwa i wybiegi dla zwierząt. Sprowadzono m. in. lamy, papugę arę, jaka tybetańskiego. Sadecki zobowiązał się dostarczyć za darmo wiele innych gatunków zwierząt egzotycznych, lecz władze miasta nie były tym zainteresowane, zaś sam Ogród nie był ani obszarowo ani finansowo przygotowany na ich przyjęcie. W latach siedemdziesiątych ruch w ogrodzie bardzo się ożywił, gdyż umożliwiono jego powszechne zwiedzanie. W 1993 r., decyzją radnych miast Torunia, Ogród Zoobotaniczny otrzymuje status zakładu budżetowego finansowanego przez Urząd Miasta Torunia. W wyniku konkursu dyrektorem zostaje Hanna Ciemiecka, która pełni tą funkcję do dziś. Od 1998 r. podejmowane są wszelkiego rodzaju inwestycje dzięki inicjatywie członka Zarządu Miasta Torunia Piotra Całbeckiego. Zleca on opracowanie programu inwestycyjnego dla toruńskiego Ogrodu, przy ścisłej współpracy jego dyrektora oraz Miejskiego Konserwatora Zabytków w Toruniu. W tym czasie zostaje przygotowywany projekt utworzenia w Ogrodzie Zoobotanicznym - Toruńskiego Ośrodka Edukacji Ekologicznej.